23-27 marzec 2020

     Zestaw ?wicze? aparatu artykulacyjnego

• Przed przyst?pieniem do ?wicze? nale?y pami?ta?, ?e nie wszystkie ?wiczenia stosujemy jednocze?nie. Dobieramy je w zale?no?ci od rodzaju wady wymowy dziecka. Warto te? pami?ta?, ?e z dzieckiem nale?y ?wiczy? systematycznie, codziennie po kilka minut dostosowuj?c liczb? ?wicze?, ich powtórze? do mo?liwo?ci danego dziecka.

• ?wiczenia usprawniaj?ce aparat artykulacyjny mog? sta? si? okazj? do wspólnej zabawy rodziców z dzie?mi.

    ?wiczenia warg

1. Wymawianie na przemian „ a-o” przy maksymalnym oddaleniu od siebie wargi górnej i dolnej.

 2. Oddalanie od siebie k?cików ust – wymawianie „ iii”.

3. Zbli?anie do siebie k?cików ust – wymawianie „ uuu”.

4. Naprzemienne wymawianie „ i – u”.

5. Cmokanie.

 6. Parskanie / wprawianie warg w drganie/.

7. Masa? warg z?bami ( górnymi dolnej wargi i odwrotnie).

8. Dmuchanie na p?omie? ?wiecy, na watk? lub pi?k? pingpongow?.

9. Uk?adanie ust jak przy wymowie samog?osek ustnych, z wyra?n?, przesadn? artykulacj? warg, np. w kolejno?ci: a-i-o-u-y-e, u-a-i-o-e-y, o-a-y-i-u, e-y-i-o-a-u, u-i-y-a-o.

10. Wymowa samog?osek w parach: a-i, a-u, i-a, u-o, o-i, u-i, a-o, e-o itp.

11. Wysuwanie warg w „ ryjek”, cofanie w „ u?miech”.

12. Wysuwanie warg w przód, nast?pnie przesuwanie warg w prawo, w lewo.

13. Wysuwanie warg w przód, nast?pnie kr??enie wysuni?tymi wargami.

?wiczenia j?zyka

1. „ G?askanie podniebienia” czubkiem j?zyka, jama ustna szeroko otwarta.

2. Dotykanie j?zykiem do nosa, do brody, w stron? ucha lewego i prawego.

3. Oblizywanie dolnej i górnej wargi przy ustach szeroko otwartych / kr??enie j?zykiem/.

4. Wysuwanie j?zyka w przód i cofanie w g??b jamy ustnej.

5. Kl?skanie j?zykiem.

 6. Dotykanie czubkiem j?zyka na zmian? do górnych i dolnych z?bów, przy maksymalnym otwarciu ust / ?uchwa opuszczona/.

7. J?zyk wysuni?ty w kszta?cie grota wykonuje poziome ruchy wahad?owe od jednego do drugiego k?cika ust.

8. Rurka – wargi ?ci?gni?te i zaokr?glone unosz? boki j?zyka.

 9. J?zyk lekko wysuni?ty opiera si? na wardze dolnej i przyjmuje na przemian kszta?t „?opaty” i „grota”.

10. Ruchy koliste j?zyka w prawo i w lewo na zewn?trz jamy ustnej.

 11. Oblizywanie z?bów po wewn?trznej i zewn?trznej powierzchni dzi?se? pod wargami. Usta zamkni?te.

?wiczenia usprawniaj?ce podniebienie mi?kkie

1. Wywo?anie ziewania przy nisko opuszczonej szcz?ce dolnej.

2. P?ukanie gard?a ciep?? wod?.

 3. „ Chrapanie” na wdechu i wydechu.

4. G??bokie oddychanie przez usta przy zatkanym nosie i odwrotnie.

5. Wymawianie po??cze? g?osek tylnoj?zykowych zwartych z samog?oskami, np. ga, go, ge, gu, gy, gi, g?, g?, ka, ko, ke, ky, ki, ku, ak, ok, ek, ik, yk, uk…

6. Wypowiadanie sylab / jak wy?ej/ i logatomów: aga, ogo, ugu, eke, yky, ygy, iki, Igi, ago, eg? itp.

7. Nabieranie powietrza nosem i zatrzymanie w jamie ustnej. Policzki nad?te. Pocz?tkowo nadyma? policzki z zatkanym nosem, a nast?pnie próbowa? po?yka? powietrze.

?wiczenia policzków

1. Nadymanie policzków – „ gruby mi?”.

2. Wci?ganie policzków – „ chudy zaj?czek”.

3. Nabieranie powietrza w usta i zatrzymanie w jamie ustnej, kr??enie tym powietrzem, powolne wypuszczanie powietrza.

 4. Naprzemiennie „ gruby mi?” – „ chudy zaj?czek”.

5. Nabieranie powietrza w usta, przesuwanie powietrza z jednego policzka do drugiego na zmian?.

 

?wiczenia prawid?owego po?ykania Wyrobienie nawyku po?ykania z j?zykiem u?o?onym na wa?ku dzi?s?owym.

1. Unoszenie j?zyka na wa?ek dzi?s?owy za górnymi z?bami przy otwartych a nast?pnie zamkni?tych ustach.

 2. Lizanie czubkiem j?zyka wa?ka dzi?s?owego.

3. Trzymanie czubkiem j?zyka cukierka tik-tak przy wa?ku dzi?s?owym, jednoczesne po?ykanie ?liny.

?wiczenia s?uchowe Stanowi? one bardzo wa?n? grup? ?wicze? logopedycznych, poniewa? cz?sto opó?nienia czy zaburzenia rozwoju mowy pojawiaj? si? na skutek opó?nie? rozwoju s?uchu fonematycznego (tzw. s?uchu mownego). Stymuluj?c funkcje s?uchowe przyczyniamy si? do rozwoju mowy dziecka. Przyk?ady:

1. „ Co s?ysz??” – dzieci siedz? z zamkni?tymi oczami i nas?uchuj?, rozpoznaj? odg?osy dochodz?ce z s?siedztwa, ulicy.

2. „ Zgadnij, co wyda?o d?wi?k?” – uderzanie pa?eczk? w szk?o, , metal, kamie?, drewno itp. Toczenie ró?nych przedmiotów po pod?odze / np. pi?ki, kasztana, kamienia/, rozpoznawanie odg?osu przez dzieci.

3. Rozpoznawanie ró?nych przedmiotów w zamkni?tym pude?ku po wydawanym odg?osie – groch, kamyki, gwo?dzie, cukier, kasza itp.

4. Uderzanie o siebie klockami, ?y?eczkami, garnuszkami; uderzanie ?y?eczk? o pust? szklank?, o szklank? z wod?, klaskanie, darcie papieru, gniecenie papieru, przelewanie wody( z wysoko?ci, z niska), drapanie po szkle, papierze, stole.

5. Rozpoznawanie g?osu, szmeru, ?ród?a d?wi?ku – miejsca, kierunku, odleg?o?ci, ilo?ci

d?wi?ków (du?o-ma?o), g?o?no?ci ( cicho-g?o?no).

6. Szukanie ukrytego zegarka, radia, dzwoni?cego budzika.

7. Rozró?nianie i na?ladowanie g?osów zwierz?t: kota, psa, krowy, kury, koguta, kaczki, g?si itp.

8. Rozró?nianie odg?osów pojazdów: samochodu, poci?gu, motoru, traktora itp.

 9. Rozpoznawanie po d?wi?ku ró?nych urz?dze? domowych, np. odkurzacz, mikser, suszarka, pralka itp.

?wiczenia oddechowe ?wiczenia oddechowe poprawiaj? wydolno?? oddechow?, sprzyjaj? wyd?u?aniu fazy wydechowej, co powoduje popraw? jako?ci mowy. ?wiczenia prowadzone s? najcz??ciej w formie zabawowej, przy wykorzystaniu ró?nych ?rodków, np. piórek, pi?eczek, wody mydlanej, chrupek, wiatraczków itp. Przyk?ady:

1. Wdech nosem ( usta zamkni?te) i wydech ustami.

2. Dmuchanie na p?omie? ?wiecy.

3. Dmuchanie na pi?eczk? pingpongow?, wy?cigi pi?eczek.

 4. Dmuchanie na kulk? z waty, na wiatraczek.

5. Ch?odzenie „ gor?cej zupy” – dmuchanie ci?g?ym strumieniem.

 6. „ Zdmuchiwanie mlecza” – d?ugo, a? spadn? wszystkie nasionka.

7. Chuchanie na zmarzni?te r?ce.

8. Na?ladowanie lokomotywy – wydmuchiwanie „nadmiaru pary” – ffff, szszsz. 9. Na?ladowanie balonika – wypuszczanie powietrza z jednoczesnym odg?osem „ sssss”.

10. Nadmuchiwanie balonika.

11. Na?ladowanie syreny – „ eu-eu-eu”, „ au-au-au” – na jednym wydechu.