01-05.06.2020
Kolejn? emocj? z któr? si? zapoznamy w tym tygodniu jest strach, l?k.
Na pocz?tek troch? teorii:
Strach jest jednym z podstawowych uczu?. Oddzia?uje on bardzo silnie zarówno na nasze emocje, jak i na nasze cia?o. W wielu sytuacjach boimy si?, nie rejestruj?c tego ?wiadomie. Przes?aniamy l?k z?o?ci?, smutkiem albo ci?g?? gonitw?. Cz?sto takie mechanizmy obronne s? konieczne, ?eby strach nami ca?kowicie nie zaw?adn??, nie wype?ni? nas bez reszty, nie sparali?owa? nas, uniemo?liwiaj?c nam w ten sposób dzia?anie. Aby temu zapobiec, powinni?my stawi? mu czo?a. Strach trzeba aktywnie prze?ywa?!
Dziecko, by rozwija? si? prawid?owo musi przej?? przez pewne fazy stanów l?kowych pokazuj?c sobie i innym, ?e uda?o mu si? je pokona?. W pierwszych latach ?ycia dzieci do?wiadczaj? wielu l?ków wynikaj?cych z ich rozwoju, zarówno l?ków racjonalnych, jak i irracjonalnych. Oczywi?cie wyst?puj? tutaj ró?nice indywidualne (zwi?zane przede wszystkim z do?wiadczeniami dziecka), ale generalnie ka?dy wiek ma swoje w?a?ciwe mu l?ki.
Dwa lata: rozmaite l?ki, g?ównie natury s?uchowej (poci?gi, ci??arówki, sp?ukiwanie wod? ubikacji, odkurzacz), l?ki wizualne (ciemne kolory, du?e przedmioty, poci?gi, kapelusze), przestrzenne (zabawka czy ?ó?eczko zabrane ze sta?ego miejsca, przeprowadzka do nowego domu,, zwi?zane z lud?mi (wyjazd matki, jej nieobecno?? w czasie zasypiania), deszcz i wiatr, zwierz?ta, szczególnie dzikie.
Dwa i pó? roku: wiele l?ków, szczególnie przestrzennych (obawa przed ruchem lub przesuwaniem przedmiotów), przed nieoczekiwanymi relacjami przestrzennymi np. gdy kto? wchodzi do domu innymi drzwiami, zbli?aj?ce si? du?e przedmioty (np. ci??arówka)
Trzy lata: najwi?cej l?ków wizualnych (starzy, pomarszczeni ludzie, „maski czarownicy”), ciemno??, zwierz?ta, policjanci, w?amywacze, wieczorne wyj?cia rodziców.
Cztery lata: powracaj? l?ki s?uchowe, szczególnie odg?osy silników, ciemno??, dzikie zwierz?ta, wyj?cie matki, szczególnie wieczorem.
Pi?? lat: niewiele l?ków, g?ównie wizualne, konkretne, przyziemne obawy o pot?uczenie si? przy upadku, pogryzienie przez psa, ciemno??, obawa, ?e matka nie wróci do domu, mniej obaw przed zwierz?tami, z?ymi lud?mi, czarodziejami.
Sze?? lat: nat??enie stanów l?kowych, wywo?anych przede wszystkim przez bod?ce d?wi?kowe (dzwonek do drzwi, telefon, czyj? monotonny, nieprzyjemny sposób mówienia), sp?ukiwanie wody w ubikacji, odg?osy wydawane przez ptaki i owady, obawy przed ?wiatem nadprzyrodzonym (duchy, wied?my), l?k, ?e kto? chowa si? pod ?ó?kiem, przestrzenne (obawa przed zgubieniem si?), przed ?ywio?ami (ogie?, woda, grzmot, b?yskawice), dziecko boi si? zasypia? samo w pokoju; l?ka si? tak?e zosta? samo w domu, obawa, ?e nie b?dzie matki gdy wróci, ?e co? jej si? stanie, umrze, l?k przed pobiciem przez innych, boi si? drzazg, drobnych skalecze?, widoku krwi z nosa, cho? dzielnie znosi du?e rany.
Siedem lat: dziecko powoli wchodzi w faz? rozumienia. Potrafi poj?? zale?no?ci skutkowe. Rozumie, ?e ?aden sedes na ?wiecie nie jest wstanie go wci?gn??, poniewa? rury s? za ciasne. Wyst?puje jeszcze du?o l?ków, g?ównie wizualnych (ciemno??, strych, piwnice), l?k przed wojn?, w?amywaczami, szpiegami, ludzi chowaj?cymi si? w szafach lub pod ?ó?kiem, l?k przed spó?nieniem si? do szko?y, brakiem akceptacji ze strony innych.
1. L?k czuj? gdy… (karta pracy w za??czniku)
Rozmowa na temat strachów prze?ywanych przez dziecko i wymy?lenie sposobów poradzenia sobie z nimi (wskazówki w kolejnych zadaniach).
2. Bajki terapeutyczne o strachu:
Czytamy wedle potrzeby i aktualnych strachów do?wiadczanych przez dziecko.
-”Bajka o Tosi co przyja?ni?a si? ze strachem”– opowiadanie zosta?o napisane z my?l? o wszystkich dzieciach, które boj? si? spa? same w nocy.
https://narzeczdzieci.pl/dla-rodzicow/bajki-terapeutyczne/o-tosi-co-przyjaznila-sie-ze-strachem/
-”Z?e sny Karolinki”to jest bajka terapeutyczna napisana by pomóc ma?emu dziecku w poradzeniu sobie z powracaj?cymi cz?sto koszmarami sennymi.
https://bajki-zasypianki.pl/bajki/zle-sny/
-”Mi? Ma?gorzatki”- to jest bajka terapeutyczna napisana by pomóc dziecku, które boi si? ciemno?ci.
https://bajki-zasypianki.pl/dziecko-boi-sie-ciemnosci
-”Burza”- l?k przed burz?
http://pbw.gda.pl/wp-content/uploads/2015/08/publikacja_bajki_ptb.pdf strona 83
-”Fili?anka i Eustachy”- l?k przed paj?kami i owadami
http://pbw.gda.pl/wp-content/uploads/2015/08/publikacja_bajki_ptb.pdf strona 88
3.Wiersz "Ciemnego pokoju nie trzeba si? ba?" E. Szelburg-Zarembina
Ciemnego pokoju nie trzeba si? ba?,
Bo w ciemnym pokoju czar mo?e si? sta?...
Ach! W ciemnym pokoju, powiadam wam, dzieci,
Lampa Aladyna czasem si? ?wieci...
Ach, w ciemnym pokoju w?ród ?ó?ka poduszek.
Spoczywa z rodze?stwem sam Tomcio Paluszek...
Ach, w ciemnym pokoju podobno na pewno
Zobaczy? si? mo?na ze ?pi?c? Królewn?...
Ach, w ciemnym pokoju Kot, co pali? fajk?
Opowiedzie? gotów najciekawsz? bajk?,
Wysoka czapla chodzi wci?? po desce
I pyta si? dzieci: Czy powiedzie? jeszcze?
Rozmowa na temat w?asnych emocji i uczu?, po wys?uchaniu wiersza E. Szelburg-Zarembiny
Czy strach ma wielkie oczy?
Co czujesz, gdy jest ciemno?
Jak wygl?da twoja twarz, gdy si? boisz? .
4. Jak mo?e wygl?da? strach? – praca plastyczna z wykorzystaniem makulatury (zdj?cie przyk?adowej pracy w za??czniku)
1. Potnij gazety na paski ró?nej d?ugo?ci i szeroko?ci.
2. Z bia?ej kartki wytnij dwa ko?a, nie musz? by? takiej samej wielko?ci, narysuj na nich oczy.
3. Przyklejaj warstwami wyci?te paski papieru, im wi?cej pasków, tym grubszy b?dzie twój straszek
4.Gdy uznasz, ?e ju? jest gotowy lub, gdy sko?cz? si? gazety doklej oczy.
Czy takiego stracha mo?na si? przestraszy??
5. Rycerskie sposoby na stres- jak nie da? si? po?re?. Rady rycerza Zawiszy Czarnego.
Kto? pewnie móg?by sobie wymiarkowa?, ?e ?ycie ?redniowiecznego rycerza jest godne pozazdroszczenia. Pi?kne zbroje, chwalebne bitwy, turnieje… Ba pewnie! Ale czy pomy?leli?cie, ile strachu jest przed ka?d? walk?? Ja, Zawisza Czarny herbu Sulima, wiem, co mówi?. Niejedno starcie mam za sob?. I rzekn? wam, ?e strachu nie sposób unikn??, ale mo?na i trzeba sobie z nim radzi?!
Pierwsza i zarazem najprostsza porada brzmi: zaakceptujcie stres i my?lcie pozytywnie. Pewne rzeczy po prostu musz? zosta? zrobione, wi?c lepiej wzi?? si? z optymizmem do roboty, ni? trz??? si? ze strachu przed nimi!
Rada numer dwa: oddychajcie. Strach potrafi sp?yci? oddech. Nie pozwólcie na to. Znajd?cie spokojne miejsce, przymknijcie oczy, wdychajcie powietrze powoli przez nos. Nast?pnie wstrzymajcie oddech, licz?c do pi?ciu, po czym spokojnie wypu?cie powietrze ustami, rozlu?niaj?c przy tym mi??nie barków i tu?owia. Ja wykonuj? to ?wiczenie przed ka?dym turniejem.
No i wreszcie po trzecie: nigdy nie zapominajcie o ruchu fizycznym. ?wiczenia nie tylko pomagaj? w stresuj?cych sytuacjach, ale regularnie uprawiane uczyni? was prawdziwie odpornymi na strach!
Oto moje, Zawiszy Czarnego, porady, które sprawi?y, ?e strach mnie nigdy nie po?ar?, chocia? ja sam najad?em si? go po wsze czasy.
Rozmowa na temat opowiadania:
Czego boi si? rycerz?
Jak rycerza radzi sobie ze strachem?
Jak Ty radzisz sobie ze swoimi strachami?
Wspólna burza mózgów i wymy?lenie sposobów na strachy dziecka.
6. Strach ma wielkie oczy- historyjka obrazkowa (karta pracy w za??czniku)
Katarzyna Komorek
