Terapia r?ki
Wspomaganie pisania i umiej?tno?ci grafomotorycznych czyli ?wiczenia motoryki ma?ej
Mówi?c o „motoryce” mamy na my?li ogóln? sprawno?? ruchow? cz?owieka i jego zdolno?? do wykonywania wszelkich dzia?alno?ci zwi?zanych z ruchem. Motoryk? ma?? nazywamy sprawno?? d?oni i palców, motoryk? du?? sprawno?? fizyczn? ca?ego cia?a. By prawid?owo stymulowa? rozwój ruchowy dziecka nale?y pami?ta?, ?e zaczyna si? on od motoryki du?ej (ogólnej sprawno?ci ruchowej) aby pó?niej przej?? do rozwoju motoryki ma?ej. Na to jak pracuj? r?ce dziecka ma wp?yw ca?e jego cia?o. Dlatego tak wa?ne jest stwarzanie ró?nych do?wiadcze?, aby dziecko poznawa?o siebie i swoje mo?liwo?ci w dzia?aniu. Motoryka ma?a odnosi si? do czynno?ci zwi?zanych z u?yciem palców i d?oni. Czynno?ci z zakresu motoryki ma?ej pobudzane s? poprzez na?ladowanie, percepcj?, motoryk? du??, a przede wszystkim koordynacj? wzrokowo – ruchow?. R?ce pe?ni? nast?puj?ce funkcje: chwytn?, ruchow?, poznawcz?, obronn?, komunikacyjn?, samoobs?ugow?, zast?puj? wzrok osobom niewidomym, a g?uchoniemym – mow?; poprzez gestykulacj? r?kami wyra?amy stany emocjonalne. W terapii r?ki cele wiod?ce to: samoobs?uga, umiej?tno?ci szkolne, zabawa, komunikacja, interakcje spo?eczne.
Przyk?adów ?wicze? usprawniaj?cych motoryk? ma?? u dzieci w wieku przedszkolnym jest ca?e mnóstwo, nas zaciekawi?o zastosowanie niekonwencjonalnych pomocy w czasie pracy z dzie?mi. W tym celu zorganizowa?y?my dla naszej Rady Pedagogicznej warsztaty pt. „Terapia r?ki”. Oprócz tradycyjnych metod i form pracy, pozna?y?my inne - ciekawe wykorzystanie ró?norodnych pomocy do zabaw, s?u??cych usprawnianiu motoryki malej. Poprzez ich zastosowanie pragniemy dostarczy? przedszkolakom wra?e? dotykowych ( poznawanie przez dziecko ró?nych kszta?tów i struktur materia?ów oraz ich rozró?niania); usprawnia? precyzj? ruchów d?oni i palców; wyuczy? zdolno?? skupienia uwagi, patrzenia; wzmocni? koncentracj?; poprawi? koordynacj? wzrokowo-ruchow?, kszta?towa? umiej?tno?? przekraczania linii ?rodkowej cia?a.
Oto przyk?ady niektórych ?wicze? i zabaw:
? zapinanie klamerek do bielizny na papierowych pude?kach, miseczkach;
? nawlekanie koralików, przewlekanie sznurków, tasiemek, sznurowade?;
? wyszywanki – przeplatanki dla dzieci; przyszywanie guzików• szycie prostymi ?ciegami
? zbieranie drobnych elementów ( ziarenka, guziki) paluszkami, palcem wskazuj?cym i kciukiem; zbieranie „chwytakiem” kulek z papieru, puszków;
? ?ciskanie pi?eczek „gniotków”, pi?eczek z „kolcami”;
? ugniatanie papierowych kul i rzucanie nimi do celu; zgniatanie kartki papieru jedn? r?k? w ma?? kulk?; zwijanie palcami chusteczek, apaszek;
? swobodne bazgranie na du?ych arkuszach papieru flamastrami, kredkami, p?dzlem, kredkami ?wiecowymi, pastelami;
? zamalowywanie du?ych powierzchni farbami grubym p?dzlem dziecko stoi (nie siedzi) przy stoliku odpowiedniej do jego wzrostu wysoko?ci ;
? obrysowywanie szablonów, zamalowywanie;
? rysowanie wzorów literopodobnych i szlaczków;
? zamalowywanie obrazków w ksi??eczkach do malowania; kalkowanie;
? wycinanie najpierw prostych, potem nieco bardziej skomplikowanych kszta?tów z papieru kolorowego, gazet, tekturek, bibu?y;
? ci?cie po narysowanych liniach prostych, falistych, sko?nych;
? wydzieranie z kolorowego papieru i naklejanie wydzieranki na papier;
? modelowanie z plasteliny, ciastoliny, masy papierowej najpierw kuleczek, wa?eczków; pó?niej form bardziej z?o?onych - zwierz?t, postaci ludzkich, liter;
? stemplowanie i kolorowanie;
? rysowanie patykiem po ziemi
? ustawianie z klocków wie?y, budowanie domów, mostów.
Zabawy paluszkowe:
? wykonywanie drobnych ruchów palcami: spacerowanie palcami po stole;
? zabawa, idzie kominiarz po drabinie, na?ladowanie gry na pianinie;
? odtwarzanie rytmu padaj?cego deszczu;
? kr??enia palcami, np. jednego palca wokó? drugiego nieruchomego;
? strz?sanie wody z palców;
? ?wiczenia d?oni- wymachy, kr??enia, uderzenia, pocierania, otwierania, zamykania;
? na?ladowanie gry na pianinie, pisania na maszynie; odtwarzanie rytmu deszczu;
? "rysowanie” palcami w powietrzu okre?lonego przedmiotu;
? uk?adanie z elementów geometrycznych postaci ludzkich, zwierz?t, domków itp.
? uk?adanie z patyczków, np. p?otów;
? zabawy pacynk?;
"T?dy p?ynie rzeczka"
T?dy p?ynie rzeczka, (ruch falisty od g?owy do bioder),
idzie pani na szpileczkach, (stukanie palcami wskazuj?cymi wzd?u? kr?gos?upa),
Tu przebieg?y konie – patataj, (stukanie pi?stkami wzd?u? kr?gos?upa),
t?dy przesz?y s?onie, (klepanie d?o?mi u?o?onymi w kszta?cie ?ódeczki),
A tu idzie szczypaweczka, (leciutkie szczypanie od krzy?a do g?owy),
za?wieci?y dwa s?oneczka, (d?onie otwarte, palce z??czone, masa? spiralny),
Spad? drobniutki deszczyk, (lekkie pukanie wszystkimi palcami),
czy przeszed? ci? dreszczyk? (lekkie szczypanie szyi),
„Rodzinka”
Ten paluszek to jest dziadziu?, (kciuk)
a ten obok to babunia, (wskazuj?cy)
Ten paluszek to jest tatu?, (?rodkowy)
a ten obok to mamunia. (serdeczny)
A ten to dziecinka ma?a ……(tu pada imi? dziecka – ma?y palec)
I jest rodzinka ca?a ….(zamykamy r?czk? dziecka w pi?stk?).
"Idzie myszka do braciszka."
Idzie myszka do braciszka.
Tu wskoczy?a, tu si? skry?a.
(ruchy tak jak w zabawie ,,Idzie rak”. Na s?owa „tu wskoczy?a, tu si? skry?a” chowamy r?k? pod pach?, a nast?pnie za ko?nierz dziecka).
Zabawy ruchowe:
? faliste ruchy ramion – zabawa w przylot i odlot bocianów;
? rzucanie woreczków lub pi?eczek – kto dalej;
? toczenie pi?ki do do?ka;
? gry w pche?ki, bierki, kr?gle, bilard sto?owy;
? podbijanie balonika wy??cznie palcami prawej i lewej r?ki;
? przy wolnym chodzie ruchy r?k jak podczas p?ywania ?abk? - zabawa w nauk? p?ywania ;
? zabawa w poci?gi - ruch r?k na?laduje obroty kó?;
? zabawa w pranie, rozwieszanie bielizny i prasowanie;
? zabawa w gotowanie obiadu - na?ladowanie wa?kowania ciasta, mieszania g?stej zupy;
? zabawa w r?banie i pi?owanie drzewa
? zabawy z chwytaniem i rzucaniem pi?ki, koz?owanie pi?ki, przerzucanie pi?ki ?redniej wielko?ci z r?ki prawej do lewej i podrzucanie jej raz praw?, raz lew? r?k?;
? wypuszczanie pi?eczki tenisowej z r?ki w dó? i próby chwytania jej w locie, samymi palcami - zanim odbije si? od pod?ogi.
?wiczenia usprawniaj?ce motoryk? ma?? prowadzimy w ci?gu ca?ego dnia pobytu dziecka w przedszkolu. Niektóre wymagaj? przygotowania materia?ów i organizacji miejsca, inne maj? form? swobodnej, spontanicznej zabawy. Zach?camy Rodziców do zabaw ze swoimi dzie?mi w domu, w czasie wolnym.
Maria Jolanta Bizub